üst benlik ne demek?

Üst Benlik (Süper Ego)

Üst benlik veya süperego, Sigmund Freud tarafından geliştirilen psikanalitik kuramın önemli bir parçasıdır. Kişiliğin üç ana bileşeninden biridir (diğerleri id ve ego'dur).

Üst benlik, büyük ölçüde vicdan ve ideal benlik olarak iki kısma ayrılabilir:

• Vicdan: Toplum tarafından kabul görmüş ahlaki değerleri, kuralları ve yasakları içerir. Yanlış davranışlar için suçluluk, pişmanlık ve utanç gibi duygulara yol açar.

• İdeal Benlik: Bireyin olmak istediği ideal kişiyi temsil eder. Olumlu davranışları ödüllendirir ve özsaygıyı artırır.

Üst benliğin işlevleri şunlardır:

• İd'in dürtülerini (özellikle toplumsal olarak kabul edilemez olan cinsel ve saldırgan dürtüleri) bastırmak.
• Ego'yu gerçekçi amaçlardan ziyade ahlaki amaçlara yönlendirmek.
• Mükemmelliğe ulaşmak için çabalamak.

Üst benlik, genellikle 5 yaş civarında, Oedipus Kompleksi veya Elektra Kompleksi çözüldükten sonra ebeveynlerin ve toplumun değerlerinin içselleştirilmesiyle oluşur. Çocuk, ebeveynlerinin beklentilerini ve ahlaki standartlarını benimseyerek kendi üst benliğini geliştirir.

Aşırı gelişmiş bir üst benlik, aşırı suçluluk duygusuna, katı ahlaki kurallara ve kendini sürekli eleştirmeye yol açabilir. Yetersiz gelişmiş bir üst benlik ise, ahlaki değerlere saygısızlık, dürtüsellik ve suç eğilimi ile karakterize edilebilir.